سیستم الکتریکی قلب، ضربان قلب را کنترل می‌کند تا بخش‌های مختلف قلب به طور کاملا هماهنگ منقبض شوند. ایجاد این هماهنگی بسیار پیچیده است. به عنوان مثال، هنگامی‌که سیگنال الکتریکی قلب از دهلیزها (حفره‌های فوقانی) به بطن‌ها (حفره‌های پایینی) منتقل می‌شود، یک تفاوت در زمان بندی تنها یک دهم ثانیه می‌تواند تأثیر زیادی بر کارایی قلب داشته باشد. ضربان قلب برای داشتن نظم به سیستمی‌در این سطح از دقت و پیچیدگی نیاز دارد. مطمئناً راه های مختلفی وجود دارد که باعث می‌شوند عملکرد صحیح قلب مختل یا بی نظم شود. بنابراین نباید تعجب آور باشد که آریتمی‌های قلبی یا مشکلات ریتم قلب می‌توانند ناشی از علل زمینه‌‌‌ای باشند. این بدان معناست که، در میان انواع علت‌ها، یک گام مهم در ارزیابی و درمان فردی که دارای آریتمی‌قلبیاست، شناسایی دقیق علت اصلی آریتمی‌است. در این مقاله به بررسی دلایلی مهمی‌می‌پردازیم که می‌توانند باعث آریتمی‌قلبی شوند. پس با ما همراه باشید تا در مورد عوامل خطرساز ابتلا به آریتمی‌های قلبی بیاموزید.
عوامل خطرساز ابتلا به آریتمی‌های قلبی چه می‌باشند؟
شناخت دقیق عوامل خطرساز ابتلا به آریتمی‌های قلبی باعث می‌شود تا بتوان از بروز مشکلات و شرایط حادتر پیشگیری نمود. در زیر مهمترین دلایلی که باعث آریتمی‌های قلبی می‌شوند، آورده شده است:
عدم تعادل اتونومیک
سیستم عصبی خودمختار، عملکردهای بدن را که معمولاً آگاهانه به آنها فکر نمی‌کنیم، مانند تنفس، تعریق و ضربان قلب، کنترل می‌کند. سیستم عصبی خودمختار، شامل سیستم عصبی پاراسمپاتیک و سمپاتیک است. سیستم عصبی پاراسمپاتیک با استراحت و هضم غذا مرتبط است و سیستم عصبی سمپاتیک با پاسخ به استرس یا گریز از آن مرتبط است.
سیستم عصبی پاراسمپاتیک عصب واگ را درگیر می‌کند که می‌تواند ضربان قلب را کاهش دهد. برعکس، هنگامی‌که سیستم عصبی سمپاتیک فعال می‌شود، هورمون‌هایی مانند آدرنالین ترشح می‌شوند و ضربان قلب را افزایش می‌دهند. بنابراین، هنگامی‌که عدم تعادل در سیستم عصبی خودمختار وجود دارد، می‌تواند بر قلب تأثیر بگذارد.
برادی کاردی (ریتم آهسته قلب) اغلب در نتیجه تحریک بیش از حد عصب واگ و تاکی کاردی(ریتم سریع قلب) اغلب در نتیجه تحریک بیش از حد سمپاتیک رخ می‌دهد.
بیماری قلبی
هر نوع بیماری قلبی می‌تواند بر سیستم الکتریکی قلب تأثیر بگذارد و باعث آریتمی‌قلبی شود. آریتمی‌های ناشی از بیماری قلبی می توانند طیف وسیعی از آریتمی‌های قلبی را دربرگیرند. از ضربان زودرس دهلیزی یا ضربان‌های اضافی در قسمت‌های فوقانی تا فیبریلاسیون بطنی همگی بسیار خطرناک هستند و می‌توانند موجب ایجاد اختلال در سیستم الکتریکی قلب شوند.
بررسی عوامل خطرساز ابتلا به آریتمی‌های قلبی
بیماری ایسکمیک قلب که بیماری عروق کرونر (CAD) نیز نامیده می‌شود، شایع ترین علت اختلالات ریتم قلب است که خطرناک بوده و می‌تواند باعث مرگ ناگهانی شود. بیماری ایسکمیک قلب، باریک شدن شریان‌هایی است که جریان خون به قلب را محدود می‌کنند. علاوه بر این بیماری، اختلالات قلبی دیگری که اغلب منجر به آریتمی‌های تهدید کننده زندگی می‌شوند عبارتند از:
1) کاردیومیوپاتی: بیماری عضله قلب که پمپاژ خون را دشوارتر می‌کند.
2) هیپرتروفی بطن چپ: این بیماری که هیپرتروفی قلب نیز نامیده می‌شود، ضخیم و بزرگ شدن ماهیچه‌های بطن چپ قلب است.
اعتیاد به مواد مخدر
استعمال مواد مخدر به خصوص در افرادی که ممکن است مشکل زمینه‌‌‌ای ( بیماری زمینه‌‌‌ای قلبی یا یک بیماری ژنتیکی) داشته باشند، ابتلا به آریتمی‌قلبی را بیشتر می‌کند.
مصرف دارو
لیست داروهایی که می‌توانند باعث ایجاد آریتمی‌شوند، بسیار زیاد است و حتی شامل داروهایی است که برای درمان آریتمی‌مصرف می‌شوند. بنابراین اگر داروی خاصی جهت درمان آریتمی‌قلبی مصرف می‌کنید، مرتب باید تحت نظر پزشک باشید. داروهایی که می‌توانند باعث تحریک یا تشدید آریتمی‌شوند عبارتند از:
1) داروهای ضد آریتمی، به ویژه دیگوکسین ، کینیدین، دیسوپیرامید، پروکائین آمید، سوتالول و دوفتیلید
2) آنتی بیوتیک‌ها از جمله اریترومایسین، آزیترومایسین، کلاریترومایسین و سیپروفلوکساسین
3) آنتی هیستامین‌های غیر آرام بخش ، مانند ترفنادین و آستمیزول
4) داروهای روانگردان، مانند‌هالدول (هالوپریدول) یا تورازین که برای درمان بیماری‌های روانی استفاده می‌شوند یا متادون که برای درمان اختلال مصرف مواد افیونی استفاده می‌شود.
مصرف الکل
مصرف بیش از اندازه الکل و دیگر محرک‌های روانگردان نیز در ابتلا به آریتمی‌های قلبی نقش مهمی‌دارد.
اختلالات ژنتیکی
در سال 2000، محققان چندین جهش ژنتیکی را شناسایی کرده‌اند که اکنون بسیاری از آریتمی‌های مرموز قلبی را توضیح می دهند. در اینجا لیستی از شایع ترین آریتمی‌های قلبی وجود دارد که اکنون به دلیل شرایط ژنتیکی شناخته شده اند:
1) سندرم QT طولانی: این سندروم سیستم الکتریکی قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث ریتم سریع و آشفته قلب شود.
2) سندرم بروگادا: وضعیتی است که می‌تواند باعث فیبریلاسیون بطنی خطرناک در هنگام خواب شود.
3) تاکی کاردی بطنیچند شکلی کاتکول آمینرژیک: وضعیتی است که در آن دوره‌های تاکی کاردی بطنی زمانی که ضربان قلب با ورزش یا استرس افزایش می‌یابد، به مرور ایجاد می‌شود.
4) سندرم سینوس: زمانی رخ می‌دهد که گره سینوسی دچار مشکل شده و باعث کندی ضربان قلب شود. این مشکل در افراد جوان به دلیل مشکلات ژنتیکی به وجود می‌آید.
با وجود این که امروزه علت بیشتر آریتمی‌ها ژن‌ها شناخته شده‌اند، ولی با این حال ژنتیک آریتمی‌های قلبی بسیار پیچیده است.
بررسی عوامل خطرساز ابتلا به آریتمی‌های قلبی
افزایش سن
پیری خود با نوعی فیبروز منتشر (اسکار) در عضله قلب همراه است که ممکن است منجر به سندرم سینوس بیمار، بلوک قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی شود. فیبروز قلبی ناشی از افزایش سن شایع ترین دلیل نیاز افراد مسن به ضربان ساز است.
اختلالات الکترولیت یا متابولیک
اختلالات مختلف الکترولیت‌ها و اسیدیته خون می‌توانند باعث ایجاد آریتمی‌قلبی شوند. این اختلالات بیشتر در افرادی دیده می‌شوند که بیماری کلیوی یا دیابت دارند، داروهای خاصی مصرف می‌کنند (مخصوصاً دیورتیک‌ها )، کم آب هستند یا به طور حاد از بیماری خاصی رنج می‌برند. اختلالات الکترولیت و متابولیک که بیشتر باعث آریتمی‌می‌شوند عبارتند از:
1) هیپوکالمی(سطح پایین پتاسیم )
2) هیپرکالمی(سطح پتاسیم بالا)
3) هیپومنیزیمی(سطح پایین منیزیم)
4) هیپوکلسمی(سطح پایین کلسیم)
5) اسیدوز (خون خیلی اسیدی)
6) آلکالوز (خون بیش از حد قلیایی)
بیهوشی
آریتمی‌های قلبی در افرادی که تحت بیهوشی عمومی‌هستند یا از داروهایی برای بیهوش شدن درحین جراحی استفاده می‌کنند، بسیار شایع است.
ترومای قلبی
گاهی اوقات، آریتمی‌پس از جراحی‌های قلبی یا غیر قلبی قفسه سینه رخ می‌دهد.
علاوه بر تمام موارد ذکر شده در بالا، عوامل خطر برای آریتمی‌همچنین می‌تواند شامل بیماری تنفسی شدید یا نارسایی تنفسی، عفونت‌ها، آسیب حاد کلیه، سابقه خانوادگی آریتمی، ایست قلبی (از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب و هوشیاری) یا رفتن به کما در سنین پایین باشد. در این صورت، پزشک ممکن است گزینه‌های غربالگری قلب یا آزمایش ژنتیک را برای کمک به شناسایی هر گونه بیماری قلبی ناشناخته توصیه کند.
هر عاملی که باعث آریتمی‌قلبی شده باشد، برای تشخیص دقیق باید به کلینیک پزشکی معتبر و قابل اطمینان در این زمینه مانند کلینیک آریتمی‌تهراندکتر محمود افتخارزاده و دکتر میر معصومی‌مراجعه نمود. در این کلینیک بیماران به خوبی و با دقت مورد ارزیابی برای شناخت علت آریتمی‌قلبی قرار می‌گیرند. اگر شما هم به دنبال یک مرکز کاملاً حرفه‌‌‌ای در این زمینه هستید می‌توانید به آدرس تهران خیابان ولیعصر- خیابان توانیر(عباس پور) پلاک 22 مراجعه نمایید. یا از طریق شماره تلفن‌های 88881891، 87793628، 88793389 برای نوبت دهی تماس بگیرید.
منبع:
https://www.verywellhealth.com/causes-and-risk-factors-of-cardiac-arrhythmias-4160681